Bardzo lubimy czytać o wskazaniach do jakiejś formy terapii, leczenia. Zapewne dlatego, że wskazanie jest już pewną formą diagnozy, a diagnoza staje się podstawą terapii. Terapia staje się dalszą diagnozą. Z drugiej strony czytanie wskazań daje nadzieję terapeucie/rodzicowi na to, że w końcu znajdzie coś odpowiedniego dla wybranego klienta/dziecka.
Proces diagnozy dzieci wymaga olbrzymiego doświadczenia klinicznego, solidnej wiedzy i doskonałej wręcz zdolności obserwacji zachowania, nadawania znaczenia zachowaniom. Oczywiście otwarte serce na dziecko jest nieodzowną podstawą do osiągnięcia wskazanych wcześniej umiejętności.
Piszę o tym wszystkim dlatego, że w przypadku terapii dzieci umysł może podpowiadać nam jedno, a emocje mogą mówić drugie. Dlatego warto mieć świadomość obu. Sandplay znacząco ułatwia terapeucie zobaczenie i odczuwanie problemów dziecka poprzez obserwację obrazów tworzonych przez dziecko w piaskownicy oraz obserwację ruchów towarzyszących temu procesowi.
Przejdźmy do wskazań – powyższy wstęp miał na celu pokazanie uniwersalności narzędzia, jakim jest Sandplay, narzędzia, które umożliwia rozmowę nawet wtedy, kiedy nie ma takiej możliwości: po traumie (traumatyczne doświadczenia są zakodowane w mózgu i w ciele, dlatego terapia powinna być też oparta na zmysłach), w żałobie, w depresji, przy zaburzeniach okresowych np. zaburzeniach emocji trwających latami. Poniżej zamieszczam bardziej szczegółową listę wskazań:
Lista ta nie wyczerpuje możliwości Sandplay. Mój najmłodszy klient, który sięgnął do piaskownicy, miał niecałe trzy lata. Wszedł do piaskownicy, znajdującej się na podłodze, i usiadł w piasku. Najpierw zaczął się bawić tylko piaskiem, potem wyszedł z piaskownicy i zaczął znosić do niej różne obiekty. Jego mama powiedziała, że po raz pierwszy tak spokojnie się bawił. Wygląda na to, że potrzebował doświadczyć piaskownicy, granic, a potem dopiero zaczął wykorzystywać figury.
Inny przykład terapii w piaskownicy dotyczy 5-letniej dziewczynki. Jej proces zakończył się ujawnieniem. Sami wiecie, co później się dzieje zgodnie z prawem.
W terapii opartej na słowie często pytamy: „Jak się z tym czujesz?”. Oczekujemy, że klienci zwerbalizują swój ból i frustrację, aby przetworzyć problemy i rozpocząć leczenie. Czy to jest konieczne? Klienci bez względu na wiek mogą nie być w stanie wyrazić swoich historii i towarzyszącego im bólu poprzez samą werbalizację. Dotyczy to dzieci, dotyczy młodzieży, dotyczy także dorosłych. Dlaczego warto stosować terapię Sandplay z takimi klientami? O tym opowiem w kolejnym poście z naszego cyklu o Sandplay.
PLAY THERAPY POLAND
Aleja Marszałka Jozefa Piłsudskiego 4A lokal 2 (I piętro)
05-077 Warszawa