Co to jest Play Therapy
Poprzez bawienie się terapeuci mogą pomóc dzieciom nauczyć się bardziej adaptacyjnych zachowań w sytuacjach, w których dziecko prezentuje deficyty emocjonalne, czy społeczne
Terapia Play Therapy krok po kroku
Rozpoczęcie terapii Play Therapy
Play Therapy jest uporządkowanym, teoretycznym podejściem do terapii, opartym o procesy uczenia się i komunikowania się dziecka (Carmichael, 2006; Landreth, 2002; O.Connor & Schaefer, 1983). Metoda ta wykorzystuje podstawową aktywność dzieci, którą jest bawienie się. Terapeuta pełnią w niej aktywną rolę, gdyż poprzez emocjonalne dostrojenie się do dzieci, dają im możliwość wyrażenia siebie poprzez zabawę. W czasie terapii, dzięki bezwarunkowej akceptacji terapeutów, dzieci mają możliwość zaistnienia i bycia sobą. Terapeuci długofalowo, strategicznie wykorzystują Play Therapy do pomocy dzieciom w wyrażaniu tego, co jest dla nich problematyczne, wtedy, kiedy dzieci nie mają werbalnych umiejętności do wyrażenia swoich myśli i uczuć (Gil, 1991).
Poprzez bawienie się terapeuci mogą pomóc dziecku nauczyć się bardziej adaptacyjnych zachowań w sytuacjach, w których prezentuje ono deficyty emocjonalne, czy społeczne (Pedro-Carroll & Reddy, 2005). Pozytywna relacja, która rozwija się pomiędzy terapeutą i dzieckiem podczas sesji Play Therapy dostarcza korekcyjnych doświadczeń emocjonalnych, które są niezbędne dla leczenia (Moustakas, 1997). Play Therapy może być również wykorzystywana do stymulowania rozwoju poznawczego, ponadto zapewnia wgląd w dysfunkcjonalne sposoby myślenia dziecka oraz jego wewnętrzne konflikty, dostarczając dziecku sposobów ich rozwiązania (O?Connor & Schaefer, 1983; Reddy, Files-Hall & Schaefer, 2005)
Przebieg sesji Play Therapy
Sesja rozpoczyna się w stały sposób poprzez określenie stanu emocjonalnego dziecka.
Podczas 45 minutowej sesji terapeutycznej dziecko samodzielnie wybiera i aktywnie korzysta z materiałów dostępnych w pokoju zabaw. Zastosowanie przez dziecko zróżnicowanych materiałów, takich jak piasek i woda, farby, klej, miniatury postaci ludzkich, zwierząt, drzew- daje wolną rękę i przestrzeń dla wyobraźni dziecka.
Tworzenie świata np. w piasku, daje dziecku sposobność doświadczenia siebie w działaniu, rozwija poczucie sprawczości i kontroli w jego świecie. Atmosfera bezwarunkowej akceptacji, tak charakterystyczna dla Play Therapy oraz bezpieczna relacja- tworzona pomiędzy terapeutą i dzieckiem, stanowią podstawę procesu terapeutycznego.
Sesja kończy się w stały sposób, poprzez poinformowanie dziecka o zakończeniu, które ma miejsce 5 minut przed końcem sesji oraz po 45 minutach sesji.
Czas + materiały
Jedna sesja terapeutyczna z dzieckiem trwa 45 minut.
W wyjątkowych sytuacjach (np. w przypadku małych dzieci około 3 roku życia, dzieci z ADHD) sesje rozpoczynają się od 30 minut i są stopniowo wydłużane do 45 minut. Zwykle dzieci po pierwszej sesji domagają się jej przedłużania. Tak więc bez problemu kolejna sesja może trwać już w pełnym wymiarze przewidzianym dla sesji Play Therapy, czyli 45 minut.
Materiały w Play Room zdecydowanie różnią się od innych pokojów terapeutycznych. Dziecko w pokoju do terapii zabawą ma do wyboru poniższe rodzaje materiałów:
- piaskownica z dnem i ścianami bocznymi w niebieskim kolorze
- zestaw figurek do zabawy w piaskownicy, reprezentujący postacie ludzkie, zwierzęta domowe oraz dzikie, ponadto budynki, rośliny
- bohaterów pozytywnych i negatywnych z baśni, owady, kryształy, kamienie itd.
- pacynki postaci ludzkich, zwierząt- po 2 sztuki każdego rodzaju
- instrumenty muzyczne po 2 sztuki każdego rodzaju
- stroje i maski
- materiały do ekspresji ruchowej, np. pompony, szarfy, sznury, taśmy, koce,
- materiały do aktywności kreatywnej np. farby, kredki, flamastry, glina, ciastolina, papiery.
Opowiadania terapeutyczne i twórcze wizualizacje są tworzone przez terapeutę indywidualnie dla każdego dziecka.
Zakończenie terapii
Decyzja o zakończeniu terapii jest podejmowana w toku wspólnej rozmowy i wymiany informacji pomiędzy terapeutą i rodzicami.
Zwykle zakończenie terapii ma miejsce wówczas, gdy zostaną osiągnięte cele terapii określone przez rodziców w wywiadzie początkowym.
Ilość sesji terapeutycznych jest uzależniona o stopnia nasilenia trudności dziecka. Przy niewielkich trudnościach proponuje się 6 cotygodniowych spotkań. Przy większych trudnościach- 12 sesji. Przy poważnych trudnościach terapia trwa 6-12 miesięcy.
Efekty Play Therapy
- rozwój bardziej pozytywnego obrazu Ja,
- wzięcie przez dziecko większej odpowiedzialności za siebie,
- zwiększenie zdolności do kierowania sobą,
- zwiększenie samoakceptacji,
- zwiększenie samodzielności,
- samodzielne podejmowanie decyzji przez dziecko,
- doświadczenie poczucia kontroli,
- rozwój własnego, wewnętrznego źródła oceny.
Podczas bawienia się dziecko dokonuje integracji swego doświadczenia. Proces ten wymaga obecności zaufanego terapeuty, który przyjmie komunikację i w wystarczającym stopniu ją odzwierciedla. W takich niezwykle specyficznych warunkach jednostka może się zintegrować i zaistnieć jako całość, a proces ten jest ekspresją poczucia, że JA JESTEM, żyję, jestem sobą (D. Winnicot).
Efektem Play Therapy jest stworzenie u dziecka reprezentacji bezpiecznej relacji z dorosłym będącej efektem doświadczenia bezpiecznej więzi z terapeutą. Dzięki temu dziecko może rozwijać swoje kompetencje społeczne przenosząc nowy wzorzec relacji z terapeutą na inne osoby w swoim środowisku.
Play Therapy umożliwia dziecku zwrócenie uwagi na własne uczucia oraz przyglądanie się własnym uczuciom w bezpiecznym, akceptującym otoczeniu.
To pomaga dzieciom uczyć się:
- tego, że przeżywanie wszystkich uczuć jest normalne, akceptowane,
- radzenia ze swoimi uczuciami w sposób bezpieczny oraz konstruktywny.
Play Therapy pomaga dziecku zaangażować i rozwijać jego własne siły wewnętrzne. Pomaga dziecku poznać źródła tej siły. Pomaga dziecku poczuć panowanie nad jego własnym życiem w atmosferze akceptacji.
